ni Gregorio V. Bituin Jr.
Tatlong ulit kong binasa sa Mae Sot, sa harap ng mga taga-Burma, ang isang tulang ginawa ko noong 2010. Ang una'y noong unang gabi namin sa Mae Sot, sa tanggapan ng DPNS (Democratic Party for New Society). Ang ikalawa'y noong Setyembre 18, 2012, nang maging panauhin kami sa DPNS School, na binasa ko sa harap ng maraming mag-aaral. Ang ikatlo naman ay pagkatapos ng aking pag-uulat at pagtatasa sa harapan ng mga kasapi ng Yaung Chi Oo Workers Association (YCOWA) noong Setyembre 25, 2012. Iyon ang huling araw ko sa tanggapan ng YCOWA, na siyang naging tahanan ko sa loob ng sampung araw na naroon ako sa Mae Sot. Ang una't ikalawa'y binasa ko sa sariling wika habang isinasalin ito sa wikang Ingles ng isa sa mga kasama kong Pilipino sa Mae Sot, si Sigrid. Sa ikatlo'y ginawan ko na ng sarili kong pagsasalin sa wikang Ingles, na isinama ko sa isang powerpoint presentation na ginawa ko para sa pamunuan at kasapi ng Yaung Chi Oo.
Si Gat Jose Rizal ang kinikilala sa ngayon na pambansang bayani ng Pilipinas. Ipinanganak siya noong Hunyo 19, 1861 at binaril sa Bagumbayan noong Disyembre 30, 1896. Si Daw Aung San Suu Kyi ang siyang itinuturing sa ngayon sa Burma bilang simbolo ng pakikibaka para sa kalayaan at demokrasya ng kanyang bansa. Ipinanganak siya noong Hunyo 19, 1945. Siya rin ang tumatayong pinuno ng partidong National League for Democracy (NLD) sa Burma. Ilan sa mga natanggap niyang gawad-karangalan ay ang Sakharov Prize for Freedom of Thought (1990), Nobel Peace Prize (1991), Jawaharlal Nehru Award for International Understanding (1992), International Simón Bolívar Prize (1992), at Wallenberg Medal (2007).
Napansin ko ang pagkakatulad ng kanilang kapanganakan dahil nagsagawa ng isang pagkilos ang Free Burma Coalition-Philippines (FBC-Phils) sa harap ng embahada ng Burma sa Makati upang batiin si Daw Aung San Suu Kyi at ipagdiwang ang kanyang kaarawan., kasabay ng pagdiriwang din ng bansa sa kaarawan ni Gat Jose Rizal. Nang panahong iyon ay naka-house arrest pa si Daw Aung San Suu Kyi, at isa sa kampanya namin para mapalaya siya ay ang haranahin siya kasabay ng kanyang kaarawan.
Dahil dito’y naisipan ko silang handugan ng isang tula. Ang nasabing tula ay binubuo ng labing-apat na pantig bawat taludtod at may tugmaan ang apat na taludtod sa bawat saknong.
Halina't ating namnamin ang tulang alay para sa dalawang sagisag ng pagpapalaya ng kanilang bayan:
KINA RIZAL AT AUNG SAN SUU KYI
14 pantig bawat taludtod
dalawang bayani sa puso ng mamamayan
na nagpakasakit para sa kinabukasan
ng bayang kanilang pilit ipinaglalaban
upang makamit ng bayan yaong kalayaan
ang una'y pinaslang noon ng mga Kastila
siyang bayaning lumaban sa mga kuhila
ang ikalawa'y ikinulong sa kanyang bansa
ng gobyernong diktador na tila walang awa
hunyo labingsiyam nang isilang kayong ganap
at para sa bayan, para kayong pinagtiyap
parehong bayaning pawang laya itong hanap
nawa laya ng bayan ay atin nang malasap
sa inyong dalawa, bayaning Rizal at Suu Kyi
maligayang kaarawan ang aming pagbati
nawa bayan nyo’y lumaya sa dusa’t pighati
at maling pamamahala'y di na manatili
Hunyo 19, 2010
Sampaloc, Maynila
Ito naman ang aking pagkakasalin sa wikang Ingles ng nasabing tula upang mas maunawaan ito ng ating mga kasamang taga-Burma.
For Rizal and Aung San Suu Kyi
(for their birthday on June 19)
translated from Filipino by the poet himself
Both heroes in the hearts of the people
Who sacrificed for the future
Of the country they are fighting for
So the people have their freedom
The first was killed by the Spanish
A hero who fights the foreign traitors
The second was jailed in her country
By the dictatorial regime without mercy
They were both born on June nineteen
For their country, they are like twins
Both are heroes who want freedom
We hope freedom now will be achieved
For you two, Rizal and Suu Kyi
Happy birthday is our greetings
Hope both country be free from oppression
And wrong system will be abolished
June 19, 2010
Manila, Philippines
